خطرات تراشیدن مژه ها: چرا این ترند تیک تاکی سلامت چشم هایتان را تهدید میکند؟
در دنیای امروز، شبکه‌های اجتماعی و ترندهای آنلاین تأثیر عمیقی بر رفتارهای شخصی و معیارهای زیبایی دارند. یکی از ترندهای اخیر در تیک‌تاک که در میان برخی از کاربران محبوب شده، تراشیدن مژه‌ها به‌عنوان روشی برای ایجاد ظاهری «مردانه‌تر» است. این پدیده ابتدا ممکن است یک انتخاب سلیقه‌ای به نظر برسد، اما در حقیقت، می‌تواند خطرات جدی برای سلامت چشم‌ها به همراه داشته باشد. در این مقاله، تلاش می‌کنیم با نگاهی زیست‌شناختی، اجتماعی و پزشکی، این رفتار را بررسی کرده و دلایلی را ارائه دهیم که چرا نباید مژه‌ها را بتراشید و این عمل چه خطراتی می‌تواند برای سلامت شما به همراه داشته باشد.
مژه‌ها و جنسیت
در بسیاری از جوامع، ویژگی‌های ظاهری افراد به‌ویژه ویژگی‌های جنسیتی تحت تأثیر باورهای فرهنگی و اجتماعی قرار دارند. یکی از این باورهای رایج این است که مژه‌های کوتاه نماد مردانگی است. اما آیا این دیدگاه علمی است یا صرفاً یک باور فرهنگی است؟
طبق تحقیقات علمی، مژه‌ها در هر دو جنسیت، یعنی هم در مردان و هم در زنان، از الگوی مشابهی پیروی می‌کنند. در حالت معمول، افراد دارای ۱۰۰ تا ۱۵۰ تار مژه در پلک بالا و در ۲ تا ۳ ردیف هستند. طول مژه‌های پلک بالا معمولاً بین ۸ تا ۱۲ میلی‌متر و طول مژه‌های پلک پایین حدود ۶ تا ۸ میلی‌متر است. این ویژگی‌ها به‌طور ژنتیکی تعیین می‌شود و هیچ‌گونه ارتباط مستقیمی با جنسیت فرد ندارد.
در واقع، باور به اینکه مردان باید مژه‌های کوتاه‌تری داشته باشند، بیشتر ناشی از تصاویری است که در رسانه‌ها و کارتون‌های مختلف دیده‌ایم. این تصویرسازی‌ها باعث ایجاد یک تفاوت ظاهری اغراق‌شده بین جنسیت‌ها شده است.
عملکردهای پنهان مژه ها: محافظان خاموش چشم
مژه‌ها تنها نقش زیبایی ندارند، بلکه آن‌ها اولین خط دفاعی چشم در برابر تهدیدات محیطی هستند. مژه‌ها در واقع با فیلتر کردن نور، جلوگیری از ورود گردوغبار، حشرات، باکتری‌ها و مواد شیمیایی به چشم، از آسیب‌های احتمالی به چشم‌ها جلوگیری می‌کنند. این ویژگی‌ها به‌ویژه در برابر آسیب‌های محیطی و بهداشتی حیاتی هستند.
علاوه بر این، مژه‌ها با ایجاد سایه بر چشم‌ها، میزان نوری که وارد چشم می‌شود را کاهش می‌دهند. این کار می‌تواند از تحریک و آسیب به سطح چشم در برابر نور شدید جلوگیری کند. طبق تحقیقات، مژه‌ها می‌توانند تا ۲۴ درصد از نور محیط را فیلتر کنند، که بدون آن‌ها چشم‌ها به‌شدت در معرض آسیب‌های ناشی از تابش مستقیم نور خورشید قرار می‌گیرند.
همچنین مژه‌ها نقش مهمی در جلوگیری از خشکی چشم دارند. طول ایده‌آل مژه‌ها، حدود ۸ میلی‌متر است، که این طول به‌طور طبیعی باعث کاهش تبخیر سطح چشم و حفظ رطوبت آن می‌شود. مژه‌های کوتاه یا بلندتر از حد معمول می‌توانند باعث اختلال در این تعادل شده و منجر به خشکی یا تحریک چشم‌ها شوند.
چرا تراشیدن مژه ها حسگرهای محافظ را مختل می کند؟
مژه‌ها دارای حساسیت بالایی هستند و حتی لمس آن‌ها باعث واکنش سریع پلک زدن می‌شود. این واکنش پلک زدن یکی از مکانیسم‌های طبیعی است که به محافظت از قرنیه (Cornea) کمک میکند. به این ترتیب، مژه‌ها به‌عنوان حسگرهایی عمل می‌کنند که چشم‌ها را در برابر خطرات مختلف ایمن نگه می‌دارند.
حذف مژه‌ها باعث مختل شدن این مکانیسم‌های دفاعی می‌شود و چشم‌ها به‌راحتی می‌توانند در معرض ورود ذرات خارجی قرار بگیرند. این می‌تواند منجر به عفونت‌هایی چون بلفاریت (Blepharitis) و التهاب ملتحمه (Conjunctivitis) شود که ممکن است نیاز به درمان دارویی داشته باشد. علاوه بر این، تراشیدن مژه‌ها می‌تواند باعث آسیب به قرنیه یا پلک زدن شدیدتر شود، که به نوبه خود باعث تحریک و خشکی چشم می‌شود.
برداشت های اجتماعی، فشارهای جنسیتی و افسانه های فرهنگی
در بسیاری از موارد، افرادی که تصمیم به تراشیدن مژه‌ها می‌گیرند، این کار را به‌دلیل فشارهای اجتماعی یا برای برآورده کردن انتظارات فرهنگی انجام می‌دهند. این فشارها معمولاً از سوی رسانه‌ها، فرهنگ پاپ و تصاویری که از ویژگی‌های ظاهری مردانه در ذهن افراد ایجاد می‌شود، به وجود می‌آید.
پژوهشی که در سال ۲۰۲۳ در آمریکا انجام شد نشان داد که زنان با مژه‌های کوتاه یا بی‌مژه به‌طور کلی کمتر جذاب ارزیابی می‌شوند. این نگرش‌ها حتی در شخصیت‌های کارتونی هم قابل مشاهده است، به‌طور مثال شخصیت‌های زن با مژه‌های بلند و پرپشت نمایش داده می‌شوند، در حالی که شخصیت‌های مرد فاقد مژه یا با مژه‌های کوتاه تصویر می‌شوند.
واقعیت این است که ویژگی‌های بدن مانند مژه‌ها جزو طیف‌های طبیعی و غیر دوتایی هستند و هیچ‌گونه قاعده‌ای برای اینکه مژه‌ها باید «مردانه» یا «زنانه» باشند وجود ندارد.
آیا مژه ها پس از تراشیدن دوباره رشد می کنند؟
بله، مژه‌ها پس از تراشیدن دوباره رشد می‌کنند، اما این روند با سرعت مشخصی صورت می‌گیرد. اگر فقط مژه‌ها کوتاه شده باشند و فولیکول‌های آن‌ها آسیبی ندیده باشند، مژه‌ها به‌طور طبیعی پس از مدت‌زمانی ۳ تا ۴ ماه دوباره به طول معمول خود می‌رسند.
نکته مهم این است که تراشیدن مژه‌ها هیچ تأثیری بر ضخامت یا رنگ آن‌ها ندارد. برخلاف برخی باورهای غلط، مژه‌هایی که دوباره رشد می‌کنند به‌طور طبیعی همان ویژگی‌های قبلی خود را خواهند داشت، مگر اینکه فولیکول‌های آن‌ها دچار آسیب دائمی شده باشد.
آسیب های روان شناختی پنهان در پشت رفتارهای ظاهری
برخی افراد به دلایل روان‌شناختی ممکن است به تراشیدن یا کندن مژه‌های خود روی آورند. دو اختلال معروف در این زمینه وجود دارد که شامل «تریکوتیلومانیا» و «تریکوتمنومانیا» هستند.
- تریکوتیلومانیا (Trichotillomania): این اختلال باعث می‌شود که فرد تمایل به کندن مژه‌ها یا سایر موهای بدن خود پیدا کند. این رفتار معمولاً در واکنش به استرس، اضطراب یا تنش بروز میکند.
- تریکوتمنومانیا (Trichotemnomania): در این اختلال، فرد تمایل وسواسی به تراشیدن یا کوتاه کردن مژه‌ها یا موی صورت دارد، نه کندن آن‌ها.
این اختلالات می‌توانند باعث اختلال در عملکرد اجتماعی و روانی فرد شوند. اگر این رفتار تأثیر منفی بر زندگی روزمره فرد گذاشته باشد، نیاز به مشاوره روان‌پزشکی یا درمان روان‌درمانی دارد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند کمک زیادی به بهبود وضعیت فرد کند.
نتیجه گیری
حذف مژه‌ها به‌طور قطع می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامت چشم وارد کند. بدون مژه‌ها، چشم‌ها بیشتر در معرض ورود ذرات بیگانه و خطرات محیطی قرار می‌گیرند. علاوه بر این، افزایش خشکی چشم، تحریک و قرمزی آن‌ها از دیگر عواقب تراشیدن مژه‌هاست.
لینک کوتاه این خبر: https://letafat.net/?p=5908
