قرص های ضد بارداری؛ آنچه زنان باید درباره عوارض پنهان آن بدانند
مصرف قرص های ضد بارداری سال‌هاست که به عنوان یکی از روش های رایج پیشگیری از بارداری شناخته می‌شود، اما آنچه در این میان نادیده گرفته شده، مصرف خودسرانه و بی‌رویه این داروهاست که می‌تواند عوارضی جدی برای سلامت جسمی و روانی زنان به همراه داشته باشد. بسیاری از بانوان، به ویژه در سنین پایین، بدون مشورت با پزشک و تنها بر اساس توصیه های اطرافیان یا اطلاعات ناقص اینترنتی، اقدام به استفاده از این داروها می‌کنند. این در حالی است که ساختار پیچیده هورمونی بدن زنان نیازمند بررسی دقیق و تجویز تخصصی دارو توسط پزشک متخصص است.
افزایش مصرف خودسرانه قرص های ضد بارداری؛ هشداری جدی از سوی پزشکان
در سال های اخیر، گرایش زنان به استفاده خودسرانه از قرص های ضد بارداری رشد نگران کننده‌ای داشته است. دلیل این افزایش عمدتاً ناشی از دسترسی آسان به این داروها، تبلیغات نادرست، کم توجهی به آموزش‌های سلامت جنسی و نبود فرهنگ مراجعه مستمر به پزشک متخصص است.
- استفاده بدون نسخه پزشک می‌تواند منجر به بروز اختلالات هورمونی شود.
- در مواردی، مصرف بی‌رویه با افزایش احتمال لخته شدن خون و سکته مغزی یا قلبی همراه است.
- این داروها ممکن است به بروز افسردگی، کاهش میل جنسی و اختلال در باروری بینجامند.
هشدار درباره مصرف مکرر قرص های اورژانسی ضد بارداری
قرص های اورژانسی، همان‌طور که از نامشان پیداست، باید فقط در موارد کاملاً اضطراری مصرف شوند. استفاده مکرر و بدون آگاهی کافی از این قرص ها می‌تواند نه‌تنها اثربخشی آن‌ها را کاهش دهد، بلکه به شکل جدی سلامتی زنان را تهدید کند.
- پزشکان توصیه می کنند که مصرف این قرص ها نباید بیش از ۲ تا ۳ بار در سال باشد.
- عوارض شایع شامل تهوع، استفراغ، درد شکم، بی نظمی قاعدگی و سردرد است.
- استفاده پی‌در‌پی از قرص های اورژانسی می‌تواند چرخه طبیعی قاعدگی را برای ماه‌ها مختل کند.
نقش قرص های اورژانسی در بروز اختلالات هورمونی
بدن انسان، به ویژه در زنان، به شدت تحت تأثیر تعادل هورمون ها قرار دارد. مصرف قرص های اورژانسی که حاوی دوز بالایی از هورمون پروژستین هستند، می‌تواند این تعادل را به هم بزند.
- مصرف مکرر باعث ایجاد کیست تخمدان، درد در ناحیه زیر شکم و تغییرات خلقی می‌شود.
- برخی زنان دچار التهاب پستان ها، نفخ شکم و اضطراب شدید می‌شوند.
- برای درمان اختلالات هورمونی باید داروهایی با دوز و نوع هورمون تنظیم شده توسط پزشک مصرف شود.
ارتباط مصرف خودسرانه با بروز آندومتریوز و کاهش باروری
آندومتریوز یکی از بیماری های التهابی مزمن و دردناک در زنان است که در برخی مطالعات، مصرف نادرست و بی‌رویه قرص های ضد بارداری یکی از عوامل تشدیدکننده آن شناخته شده است.
- مصرف زیاد این داروها می‌تواند پوشش داخلی رحم را نازک کرده و منجر به اختلال در لانه‌گزینی تخمک شود.
- نازک شدن آندومتر، احتمال باروری را کاهش می‌دهد.
- خطر ابتلا به آندومتریوز، با مصرف غیر اصولی این داروها افزایش می‌یابد.
خطرات پنهان قرص های ضد بارداری برای افراد با زمینه خانوادگی سرطان
اگرچه شواهد قاطعی مبنی بر سرطان زا بودن مستقیم این داروها وجود ندارد، اما باید در مصرف آن‌ها احتیاط کرد؛ به ویژه در افرادی که دارای سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان های هورمونی هستند.
- افراد با سابقه سرطان پستان یا رحم در خانواده باید زیر نظر پزشک مصرف کنند.
- مصرف در مواردی مانند خونریزی های غیرقابل توجیه رحمی باید با احتیاط باشد.
- تداخل دارویی با داروهای دیگر مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد صرع ممکن است اثربخشی قرص های ضد بارداری را کاهش دهد.
منع مصرف در زنان بالای ۳۵ سال با بیماری های زمینه ای
زنان بالای ۳۵ سال که به بیماری هایی مانند چاقی مفرط، فشار خون بالا یا دیابت کنترل نشده دچار هستند، باید از مصرف این داروها پرهیز کنند.
- مصرف در این سنین می‌تواند خطر سکته قلبی یا مغزی را افزایش دهد.
- برای این گروه سنی، تنها پزشک متخصص پس از بررسی کامل سلامت، مجاز به تجویز دارو است.
- مصرف خودسرانه در این بازه سنی، به شدت منع شده است.
بررسی عوارض مصرف طولانی مدت و نادرست قرص های ضد بارداری
عوارض ناشی از مصرف نامناسب قرص های ضد بارداری تنها به مشکلات جسمی محدود نمی شود. بسیاری از زنان از عوارض روحی روانی این داروها نیز شکایت دارند.
- تهوع و استفراغ مکرر، افزایش وزن، آکنه، ریزش مو و رشد موهای زائد از جمله عوارض فیزیکی رایج هستند.
- برخی از بانوان کاهش شدید میل جنسی، اضطراب و افسردگی را تجربه می‌کنند.
- این عوارض ممکن است موجب بروز تنش در روابط زناشویی شود.
روش های صحیح مصرف قرص های ضد بارداری
برای پیشگیری از بارداری مؤثر و ایمن، باید قرص ها طبق دستور پزشک مصرف شوند. نحوه استفاده صحیح از قرص های ۲۱ عددی و ۲۸ عددی با یکدیگر تفاوت دارد.
- قرص های ۲۱ عددی باید از روز دوم یا سوم قاعدگی شروع شده و پس از اتمام، یک هفته وقفه ایجاد شود.
- در قرص های ۲۸ عددی، مصرف باید بدون توقف ادامه یابد. چند قرص آخر معمولاً دارونما هستند.
- رعایت زمان مشخص مصرف روزانه، برای حفظ اثربخشی دارو ضروری است.
نتیجه گیری
قرص های ضد بارداری در شرایط کنترل شده پزشکی، ابزاری مؤثر برای پیشگیری از بارداری و درمان برخی اختلالات هورمونی هستند، اما مصرف بی‌رویه، خودسرانه و بدون آگاهی می‌تواند سلامت جسمی و روانی زنان را با خطرات جدی روبه‌رو کند. زنان باید پیش از هرگونه استفاده از این داروها با پزشک متخصص مشورت کنند و از خرید بدون نسخه داروهای هورمونی جداً خودداری نمایند. آگاهی، مسئولیت پذیری و دریافت مشاوره تخصصی، کلید حفظ سلامت زنان و ارتقاء کیفیت زندگی آنان است.
لینک کوتاه این خبر: https://letafat.net/?p=5679
